Blog
Lịch sử phát triển ngành bia thế giới
1. Ông tổ nghề bia là ai
Lịch sử phát triển ngành bia gắn liền với lịch sử của nhân loại. Ra đời từ thời kỳ đồ đá mới, bia gắn bó với con người từ khi nông nghiệp phát triển. Bia là kết quả của hành trình sáng tạo nhân loại, không cần “cha đẻ”.
2. Khám chảy dòng chảy của văn hóa uống bia
Từ thuở sơ khai, bia đã chinh phục trái tim người thưởng thức. Hành trình của ngành bia là câu chuyện dài, song hành cùng tiến trình phát triển của nhân loại. Khám phá lịch sử, câu chuyện và giá trị văn hóa của thức uống này.
2.1 Nguồn Gốc Cổ Xưa:
Hàng ngàn năm trước, một khám phá ở Mesopotamia và thung lũng Nile đã đổi thay lịch sử. Hạt ngũ cốc ngâm nước mát lành, phép màu bí ẩn xảy ra. Men kỳ diệu biến ngũ cốc thành thức uống say lòng người. Đó chính là khoảnh khắc khai sinh ra bia, một huyền thoại bất tử trong lịch sử nhân loại.
2.2 Thời Kỳ Cổ Đại:
Sau khởi đầu, bia phổ biến và phát triển trong nhiều nền văn minh. Người Hy Lạp cổ gọi bia là “zythos” và dùng trong các lễ hội. Đế chế La Mã kế thừa và phát triển nghệ thuật sản xuất bia từ Hy Lạp và Ai Cập. Người La Mã tạo ra nhiều loại bia phong phú, trở thành thức uống ưa thích trong quân đội.
Từ thế kỷ 7 TCN, bia trở thành phần quan trọng trong văn hóa và y học Trung Quốc. Nhờ các nền văn minh lớn, bia lan rộng và trở nên phổ biến khắp các châu lục.
3. Sự phát hiện về vai trò của men bia
Men bia, hay còn gọi là Saccharomyces cerevisiae, là một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong quá trình sản xuất bia. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về vai trò quan trọng của nó trong việc tạo ra một loại thức uống không chỉ thơm ngon mà còn độc đáo.
3.1 Quá Trình Fermentation (Lên Men)
Men bia hoạt động chủ yếu trong quá trình lên men bia. Đây là quá trình mà đường trong mạch nha (malts) được men chuyển hóa thành cồn và khí CO2. Phát hiện về vai trò của men bia đã thay đổi hoàn toàn cách hiểu về bia. Trước đây, quá trình này chỉ đơn giản được xem là một phần của sản xuất bia, nhưng giờ đây, nó được nhận thức là trái tim của quá trình tạo ra hương vị và cấu trúc của bia.
3.2 Ảnh Hưởng Đến Hương Vị và Mùi Thơm
Men bia không chỉ tạo ra cồn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các hợp chất phụ sinh ra trong quá trình lên men, chẳng hạn như ester và phenol. Các hợp chất này ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị và mùi thơm của bia. Men bia có thể tạo ra những hương vị đặc trưng như trái cây, gia vị, hoặc thậm chí là mùi hương khói, tùy thuộc vào loại men và điều kiện lên men.
3.3 Ảnh Hưởng Đến Cấu Trúc Bia
Không chỉ tạo ra hương vị, men bia còn ảnh hưởng đến kết cấu của bia. Các loại men khác nhau tạo ra bia với độ đặc, độ mịn và độ sủi bọt khác nhau. Men bia còn thay đổi độ pH, cân bằng sự chua và độ ngọt trong bia.
3.4 Sự Tiến Hóa Của Men Bia
Qua nhiều thế kỷ, men bia đã được nghiên cứu và phát triển. Ngày nay, các nhà sản xuất bia có thể lựa chọn từ hàng nghìn chủng men bia khác nhau để tạo ra những loại bia có hương vị độc đáo. Một số chủng men được phát triển cho bia đen, bia nhẹ và bia hương hoa quả.
3.5 Ứng Dụng Trong Các Lĩnh Vực Khác
Men bia không chỉ dùng trong sản xuất bia, mà còn trong rượu, làm bánh và nghiên cứu y học. Việc hiểu rõ về vai trò của men bia đã mở ra cơ hội mới trong việc phát triển các sản phẩm lên men có lợi cho sức khỏe và thậm chí là điều trị bệnh.
Phát hiện về men bia nâng cao chất lượng bia và mở rộng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Men bia không chỉ là nguyên liệu tạo ra cồn, mà còn là “người nghệ sĩ” tạo nên các hương vị và kết cấu độc đáo của bia, mang đến những trải nghiệm thú vị cho người tiêu dùng.
4. Hoa bia được bổ sung vào quy trình ủ bia
Lịch sử phát triển ngành bia cho thấy hoa bia không phải là nguyên liệu đầu tiên được sử dụng để ủ bia. Ai Cập cổ đại sáng tạo bia với thảo mộc, chà là, dầu oliu và cây râu dê. Trước khi hoa bia phổ biến, châu Âu dùng gruit, một hỗn hợp gia vị, để tạo hương vị bia. Hoa bia thay thế gruit, trở thành thành phần chính từ thiên niên kỷ đầu sau Công nguyên. Từ thế kỷ 13, Đức trở thành quốc gia hàng đầu xuất khẩu hoa bia.
4.1 Hoa bia trong quy trình ủ bia: Vai trò và tầm quan trọng
Hoa bia không chỉ là thành phần giúp tạo ra vị đắng đặc trưng của bia mà còn mang lại hương thơm phong phú, góp phần làm nổi bật các đặc tính khác của bia. Được sử dụng chủ yếu trong giai đoạn nấu bia, hoa bia có tác dụng điều chỉnh vị và giúp bia phát triển hương thơm phong phú, đa dạng.
4.1.1 Lý do sử dụng hoa bia
- Tạo vị đắng: Các hợp chất alpha acid trong hoa bia chịu trách nhiệm tạo ra độ đắng cho bia. Độ đắng hoa bia cân bằng với độ ngọt của malt, tạo hương vị hài hòa.
- Tạo hương thơm: Tinh dầu trong hoa bia góp phần tạo nên những mùi hương đặc trưng, có thể là hương hoa, trái cây, hoặc gia vị. Hương thơm này sẽ thay đổi tùy thuộc vào loại hoa bia và phương pháp sử dụng.
- Tăng độ bảo quản: Các hợp chất trong hoa bia có khả năng chống lại vi khuẩn và nấm, giúp kéo dài thời gian bảo quản của bia.
4.1.2 Các loại hoa bia phổ biến
- Cascade: Thường được dùng trong các loại IPA, mang lại hương thơm cam quýt và hoa cỏ.
- Saaz: Một loại hoa bia nhẹ nhàng, được sử dụng trong các loại bia Pilsner, với hương thơm thảo mộc và gia vị.
- Citra: Được biết đến với hương thơm mạnh mẽ của trái cây nhiệt đới như chanh và bưởi, thích hợp cho các loại bia mạnh.
4.1.3 Quy trình bổ sung hoa bia
Bổ sung hoa bia trong quá trình nấu quyết định độ đắng và hương vị bia. Lượng và thời gian thêm hoa bia khác nhau sẽ tạo ra những kết quả khác nhau, từ đó giúp nhà sản xuất điều chỉnh hương vị theo yêu cầu.
5. Nguồn gốc của quy trình ủ bia hiện đại
Năm 1516, Công tước Wilhelm IV xứ Bavaria đã ban hành một đạo luật mang tính lịch sử, được gọi là “Reinheitsgebot” hay “Luật bia tinh khiết”. Bia Đức chỉ được làm từ bốn nguyên liệu: hoa bia, lúa mạch, nước và nấm men. Quy định này ra đời nhằm đảm bảo chất lượng bia, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và duy trì sự công bằng trong cạnh tranh giữa các nhà sản xuất. Lúa mì bị loại trừ do nhu cầu cao cho sản xuất bánh mì.
Lịch sử phát triển ngành bia đã chứng kiến nhiều thay đổi, nhưng tinh thần cốt lõi của Đạo luật Tinh khiết vẫn được các nhà sản xuất bia Đức trân trọng và tuân thủ. Không chỉ đơn thuần là một quy định về sản xuất, đạo luật này còn trở thành biểu tượng văn hóa, góp phần xây dựng danh tiếng của bia Đức trên toàn cầu. Nhờ đó, bia Đức đã trở thành sản phẩm đặc trưng, được yêu thích toàn cầu.
Vẫn còn vô vàn điều thú vị đang chờ bạn khám phá về lịch sử hấp dẫn của bia trên thế giới. Hãy cùng Cậu Hai tiếp tục hành trình tìm hiểu những câu chuyện ly kỳ đằng sau từng ngụm bia nhé!